Digriga Xasanaad Jacayl

 Digriga Xasanaad Jacayl


Habeen ay taariikhdu ahayd 11.12.2020 aniga oo dhagaysanaya podcast-ga Codka Ubax oo lagu wareesanayay abwaan Weedhsame baa waxaa abwaanku ka sheekeeyay qisada maansada "dareenba dareen xambaar". Podcast-ga waxaan sii dhagaysan jiray marka aan hurdo u diyaar garoobo, habeenkaase waan yeelan waayay ku dhac aan ku hurdo sida qisadu ii muday awgeed. Markaan is dhigay heerka dhibanaha jacayl ee qofkii uu jeclaa qadarku qafaashay, waan ilmeeyay oo maan u adkaysan karin waxa uu arkay. Waxaan ahay arday caafimaadka sannadkii saddexaad ah markaase sannadkii labaad ayaa bilaaw ii ahaa daraasada caafimaadka. Markii aan subaxdi jaamacadda tagay, xiisad kaliya waan qaadan waayay oo mar walba waxaa i hor imanayay wiilkaas iyo xannuunka xaaladu leedahay.

Hal'abuur maansoyahan ah maahi, se si aan dareenkayga ololaya u damiyo waxay dani kaliftay inaan kali u fadhiiso oo maansadaan gaaban ku damiyo ololka iga daaran, aniga oo ka matalaya in ay Asma jannoowday oo aniga un dedaal ii harsanyahay [markaad fiiriso halka ay isku barteen oo xaramkii ah, sifada gabadha laga tabinayay oo mid cibaado suubni ahayd, waxaad kuu dhiiran kartay inaad adiga oo aan hubin jannogasho ku tilmaamto ]. Waxaan isku dayayaa bal inaan u sawiro sida aan isugu dayayay wadadii aan kaga iman lahaa aduunka bilaa Asmada ah, sidoo kalena sheegaya inaan dhaqtar ahay oo aan wadno xannuunka iyo xidido xeranka dawayn aqaan se wedka aan waxba ka gelin.

Maansadaan waxaa la dhahaa "digriga xasanaad jacayl". Gadaal baan ka ogaaday inay silsilad abwaano badan oo da'yar ka qayb galeen noqotay, kanshose uma aanan helin inaan ka qeyb noqdo (malaha intaan silsilad loogama qayb geli karo). Eebbe ha u naxariisto Asmo, jannooyinkiisana haku casuumo idimkiisana dib ha u kulmiyo iyada iyo jacaylkeedi ay ifka isku waayeen. Aamiin.

Maansada waxay leedahay;

Ayaamaha dawaafayan
Tiris ku dedaamiyaa
Dabin baysku qoolayaa
Misna wedku ima dilee
Intaa wu i daaf maraa
Degelkaagaan rabaa
Inaan soo daa'imee
Nasiib baa weli durdurin

Jannadu waa daar mug weyn
Daa'in ku abaal baxshee
Waxaan ku dedaalayaa
Inaan kula soo degee
Quman daankaaga joog
Deyr iyo noo sii samee
Kob aan ku dakeeno e'
Samirka kusii dedaal

Mala'ik diiwaan sidaa
Casarka dunidani yimaad
Fajarka isku daba maree
Fariimaha diiran ee
Daneynta u koowga tahay
Damacuna iin ku yahay
Dareena xanuun ku filan
Digriga xasanaad jaceyl
Diihaalka is waayidena
Toloow miyay kuu dixaan?

Wadnaha waan duri aqaan
Dhibtaan ka daweyn aqaan
Wedkaanse ka diidi karin
Wixii loo soo diree
Codkaagii duubanaa
Weli way daaranyoo
Ducada waan soo tixaa
Sidii baan ku doonayaa

Gadaashaa dumar ma baran
Xagoodu dareen ma jiro
Dibnuhu ma dhaqaaqayaan
Dullinka ku nool kasheyda
Qalbiga wuu kuu dahaaray
Darbina ka dhistay hortiisa

Dar alle baan kuu jeclaa
Doonista igama ay marneyn
Duugtaadana maan filayn
Inaan ka danbeynayee
Dawooy waan soo socdaa
Deyr iyo noo sii samee
Kob aan ku dakeeno e'
Samir kusii dadaal

-Cumar Dheemow

-11.12.2020



Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Waxbarashada Soomaaliya.

 Waa kastaaba mid ka horeeyay ayuu warkiisa sugaa, waxbarashada Soomaaliya waa hardan u dhaxeeyo helitaan iyo hufnaan. Marka laga soo tago tirobeelka dadkii ku dhintay ama ku waxyeeloobay Dagaaladii sokeeye ee Soomaaliya ka dhacay, waxa ay dagaaladaas galaafteen dhismihii iskuulada iyo tayadooda taasoo saamayn taban ku yeelatay guud ahaan hormarinta waxbarashada dadka Soomaaliyeed. Wixii ka dambeeyay 1991 waxaa la fiiqday dhismayaalkii waxbarashada, waxaa wadanka ka baxay inta badan aqoonyahanadii dalka waxaana dadkii ku dhacay qulqul-maskaxeed.  Dhibaatooyinka ku habsaday ummadda waxay keentay in jadwalka waxbarashada Soomaaliya iyo qaabdhismeedka manaahijtuba noqdaan hardan ma dhalays ah oo aan ardayga u ogolaanaynin inuu fakero, wax fahmo, dooq na ka yeesho timaadada. Waxbarashada dugsiyada waxay qaadataa muddo badan, mudo ardaygu uu ku jiro xayndaab wanjalaad iyo waajib gudasho ah.  Qaabdhismeedka manaahijta waa waxa ugu muhiimsan oo ay waxbarashada Soomaaliya u baa...
Read more

Mashruuc aqooneedka I. M. Lewis.

Image
 I. M Lewis waxa uu dhashay 1930, waxaana iska dhalay oday Welsh ah iyo islaan Scotish ah. Wuxuu ku koray Galasgow, Scotland. Wuxuu arday ka ahaa jaamacadda Galasgow qeybteeda Kimistariga, markii uu arkayay xayaysiinta kansho (Fursad) waxbarasho oo ah ka wareegida cilmiga dabiiciga ah (Natural Sacience) iyo u wareegida cilmiga ibnu-Aadamka (Human Science).  Waxa uu arday ka noqday qeybta daraasaynta dadka (Anthropology) ee jaamacadda Oxford. Madaxa jaamacadda oo ahaa Evans pritchard ayaa waxa uu u soo jeediyay inuu mastarkiisa ka diyaariyo Somali, Afar ama Saho. Isla sanadkaas gudihiisa oo ahaa 1955 ayuu waxa uu fursad uu wax kaga diyaarin karo Soomaaliya ka helay gumeysigii Ingiriiska.  Markii uu dalka yimid waxa uu bilaabay cilmibaaris isaga oo baro ama deegaan ka dhigtay goobihi dhaqan beelaha Habar Awal (Sacad Muuse) iyo Dhulbahante. Waxa uu Laascaanood kula kulmay Sh. Aw Jaamac Cumar Ciise kaasoo ahaa wadaad dhalinyaro kasoo kacaamay xertii Sayid Maxamed Cabdulle Xas...
Read more

UNOSOM I&II

Image
HAWLGALKII Rajo soo celinta (UNOSOM I&II) W/Q: Cumar Dheemow Tar: 04. Sept. 2022 .................................................................................... Horraantii 1991-dii Soomaaliya waxaa ka soo gebaggeboobay xukun Militeri oo ay jiritaankiisa iyo burburkiisaba wada eeday. Ka dib burburkii dawladdii uu hoggaanka u hayay AHUN jaalle MSBarre, waxaa abuurmay jabhado maamul doon ah oo hammigooda u wajahayay si ka liidata sidii ay filayeen shacabkii u dabaal degay bixitaanki la bixiyay Jaalle Siyaad. Waa halka uu Abshir Bacadle AHUN ku leeyahay maansadiisi daarnayd dib-u-heshiisiinta "Duqii hore doona ducana ugu dara waad na dilateene". Waloow tuuridii la tuuray maamulkii kalitaliska ahaa ay ahayd mid ka mid ah waxii ugu mudnaa ee sooyaalka Soomaalida soo maray haddana iyada oo aan la wada nashqadaynin waxa dhiig joojin looga dhigi doono marka  jirridda laga gooyo burada deegaansatay dawladnimada Soomaalida ayaa la gooyay buradii, markaas waxaa dhib noqotay in l...
Read more